Çocuklarımızın mutluluğu ve hayattaki başarıları için güçlü bir öz-saygıya sahip olmaları çok önemlidir. Güçlü öz-saygısı olan çocuklar kendilerini iyi hissederler, savundukları ve inandıkları şeyi iyi bilirler. Bu bakış açısında olan çocuklar “Değersizim” yerine “Değerliyim” diyen bir inanç sistemi ile yaşarlar.

selfconfidence

Ne seni önemli yapar?

???

Ne seni değerli ve yeterli yapar?

Bunlar çocuğunuza sorabileceğiniz çok önemli sorular…

… ve bu sorular çocuğunuza koçluk yapabileceğiniz anları yakalamanıza yardımcı olur.

Çocuklar çoğunlukla kendilerini “değerli ve yeterli” yapan şeyin ;

…..iyi davranmak,

…..iyi notlar almak,

…. iyi sporcu olmak,

….çok arkadaş sahibi olmak vs.

olduğu yanılgısına düşer.

Sonuç olarak, öz-saygıları, okulda nasıl olduklarına, arkadaşlarının onlar hakkında ne düşündüklerine ve nasıl davrandıklarına bağımlı hale gelir.

Bu düşünce biçimi onların kendilerini iyi hissetmelerini ve yeterli görmelerini dış etkenlere bağlayan çok tehlikeli bir durumdur.

Ya sınavda başarısız olursa? Ya en sevdiği arkadaşı artık onunla arkadaşlık etmek istemezse?

Ya basket maçında şutu kaçıran O olursa?

Öz-saygılarını dışarda gerçekleşen olaylara göre belirledikleri zaman yo-yo öz-saygısına sahip olurlar, yani yaptıkları ya da başardıkları şeylere göre kendilerini değerli ya da değersiz hissederek inip çıkan bir öz-saygıya sahip olurlar. Bu düşünce biçimi duygusal olarak onları çok yorar ve üzerlerinde bazı zararlı izler bırakabilir.

Çocuğunuzun kendini yeterli ve değerli hissetmesinin yaptıkları ya da elde ettikleri ile hiç ama hiç bir ilgisi yoktur.

Bu dünyada onun gibi sadece bir tek kişi var, O da kendisi. O, eşsiz ve özel. O’nu önemli yapan şey yeryüzünde sadece onun gibi bir kişinin yaşıyor olmasıdır. Hepimizin bu dünyada olmasının bir anlamı vardır ve hepimiz bu dünyaya bir hediyeyiz. Onları yeterli ve değerli yapan şey kendileri olmalarıdır.

Neden kendini başkalarıyla karşılaştırıyorsun?

Yeryüzünde hiç kimse sen olmayı senden daha iyi yapamaz.

Çocuğumuzun yüksek öz-saygı ya da düşük öz-saygıya

sahip olduğunu nasıl anlarız?

Çocuğumuzun öz-saygı seviyesini anlayabilmemiz için bakacağımız birçok ipucu vardır.

  1. İlk ipucu kendileri hakkında nasıl konuştuklarını gözlemlemektir.
  • Kendilerini övmek yerine,                                                                                                                                                         “Bu parçayı gerçekten çok güzel çaldım!”

Kendilerini olumsuz bir şekilde etiketliyorlar mı?

“Çok beceriksizim”

  • Aynaya baktıklarında,

– kendilerini beğeniyorlar mı? “Bu kıyafet bana çok yakışıyor!”

– yoksa sürekli eleştiriyorlar mı? “Kulaklarım çok büyük, dişlerim çarpık”.

  • Herkesin farklı becerileri olduğunu görüyorlar mı?

“Ahmet iyi şut atıyor ve ben de iyi bir saha oyuncusuyum!”

  1. Yoksa kendilerini diğer çocuklarla karşılaştırıyorlar mı? Diğer çocuklardan aşağı mı görüyorlar?

“Ben iyi şut atamıyorum; Ahmet benden çok daha iyi”

Çocukların kendilerine yüklenmeleri veya kendilerini diğer çocuklardan daha aşağı görmeleri düşük öz-saygı belirtileridir.

  1. İkinci ipucu çocukların diğer çocuklarla iletişimlerini gözlemlemektir.
  • Tanımadığı çocuklarla da arkadaşlık kuruyor mu yoksa sadece tanıdığı çocuklarla mı oynuyor?
  • Diğer çocukların kendinden hoşlanacaklarını düşünüp ortaya atlıyor mu, yoksa reddedilme korkusuyla çekingen mi davranıyor?
  • Yeni deneyimler ve yeni insanlarla tanışma konusunda çekingen davranan çocuklarda düşük öz-saygı olabilir.
  1. Üçüncü ipucu duygularına bakmaktır.

Olumsuz duygular, olumsuz düşüncenin işaretidirler. Düşük öz-saygısı olan çocuklarda olumsuz düşünceler çoğunlukla kendilerine yöneliktir; özeleştiri, güvensizlik. Bu tür düşünceler onları sinirli, çekingen ya da öfkeli yapabilir.

Çocuğuma öz-saygısını güçlendirme konusunda nasıl yardımcı olabilirim?

Öz-saygı bir seçimdir. Kendimizden hoşnut olmayı ya da olmamayı seçeriz. İnsanların bizden hoşlandığına inanmayı ya da inanmamayı seçeriz.

Çocuğumuza öz-saygının bir seçim olduğunu anlamasına yardımcı olmak önemli bir noktadır. Çünkü bu onların; güçlü bir öz-saygının kendi ellerinde olduğunu ve bunu herhangi bir kimsenin onlara veremeyeceğini anlamalarını sağlar.

Çocuklarınızla bağ kurmanın keyfini yaşayın.

Nilay Karatosun

Categories:

Comments are closed